ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ Ε.ΣΗ.Ε.Μ.-Θ. ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΟΥΣΙΔΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗ «ΠΟΛΥ ΒΟΥΤΥΡΟ ΣΤΟ ΤΟΜΑΡΙ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ» – ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 27/5/2006
Κυρίες και κύριοι,
Μπορεί ο δεσμός δημοσιογραφίας και λογοτεχνίας να έχει μεγάλο βάθος, περιπτώσεις όμως σαν του Γιώργου Σκαμπαρδώνη δεν είναι συνηθισμένες. Όχι μόνο γιατί η πορεία του και στα δύο αυτά πεδία είναι μεγάλη και επιτυχημένη, αλλά και επειδή έχει καταφέρει κάτι εξαιρετικά δύσκολο: Κρατάει στην επιφάνεια του έργου του στεγανά τα δύο αυτά διαφορετικά είδη γραφής, και κρύβει στο βάθος την υπόγεια διαδρομή που τα συνδέει.
Νομίζω ότι στο βιβλίο για το οποίο θα συζητήσουμε σήμερα η επιλογή του αυτή δικαιώνεται με τον καλύτερο τρόπο. Γιατί για να γράψεις για τα γεγονότα του ταραγμένου εκείνου καιρού, του Μάη του ’63, και μάλιστα για την αφανή πλευρά τους, χρειάζεται γερή έρευνα και κοφτερή δημοσιογραφική ματιά. Και για να μετασχηματίσεις το υλικό αυτό σε λογοτεχνία χρειάζεται μεγάλη συγγραφική μαστοριά.
Πέρα από όλα αυτά, χρειάζεται και τόλμη για να ασχοληθείς με ένα τόσο ακανθώδες ζήτημα όσο είναι πάντα για την Ελλάδα η δράση του παρακράτους. Λέω πάντα και το εννοώ, διότι στην Ελλάδα το παρακράτος ήταν παρόν κάθε φορά που η δημοκρατία έπρεπε να χτυπηθεί οργανωμένα. Η μεγάλη του άνθιση, βέβαια, ήρθε στα μετεμφυλιακά χρόνια, όταν ο αντικομουνισμός έγινε επάγγελμα. Και το κορυφαίο του χτύπημα ήταν η δολοφονία του Λαμπράκη, στις 22 Μαΐου 1963. Λίγο πιο πριν σταματάει το νήμα της αφήγησης του Σκαμπαρδώνη, ο οποίος γνωρίζει καλά πως το χρονικό εκείνης της υπόθεσης έγινε ήδη ένα μνημειώδες βιβλίο από τον Βασίλη Βασιλικό, το «Ζ».
Πριν δώσω τον λόγο στους εκλεκτούς ομιλητές, θα μου επιτρέψετε να επιμείνω σε εκείνοι το «πάντα» που ανέφερα για τη δράση του παρακράτους, επειδή αφήνει να αιωρείται ένα ερώτημα, που ίσως απασχολήσει και τη συζήτησή μας: δηλαδή, υπάρχει και σήμερα παρακράτος; Η γνώμη μου είναι πως ναι, υπάρχει μεταλλαγμένο, γιατί το παρακράτος είχε πάντα μια θαυμαστή δυνατότητα να προσαρμόζεται σαν χαμαιλέων στις ανάγκες κάθε εποχής. Υπάρχει λοιπόν και σήμερα, εκσυγχρονισμένο, καλυμμένο κάτω από τις δυνατότητες της νέας τεχνολογίας.
Ας επιστρέψουμε όμως στον σκοτεινό κόσμο που φωτίζει με το βιβλίο του ο συνάδελφος Γιώργος Σκαμπαρδώνης. Εγώ σας ευχαριστώ και δίνω το λόγο στους ομιλητές.
