Κύριε Υπουργέ,
Η σημερινή συνάντησή μας πραγματοποιείται σε κλίμα ικανοποίησης για την παρουσία σας εδώ, αλλά και βαθιάς ανησυχίας για τα προβλήματα που συσσωρεύονται στον χώρο του Τύπου γενικώς και ειδικότερα στην περιοχή ευθύνης της Ε.Σ.Η.Ε.Μ.-Θ., τη Βόρεια Ελλάδα.
Εργοδοτική αυθαιρεσία, περιστολή εργασιακών δικαιωμάτων, γενικευμένη ανασφάλεια, είναι οι συνιστώσες που συγκροτούν το πιεστικό πεδίο στο οποίο οι δημοσιογράφοι καλούνται να ασκήσουν πλέον τα καθήκοντά τους, προσπαθώντας με όλες τους τις δυνάμεις να μη μεταφερθούν οι συνέπειες αυτών των συνθηκών στο έργο τους, την ενημέρωση του κοινού.
Η Ένωση Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Μακεδονίας–Θράκης αντιμετωπίζει εδώ και καιρό ένα ιδιαιτέρως χαρακτηριστικό δείγμα της συγκεκριμένης κατάστασης, καθώς σε αυτό συμπυκνώνονται όλα τα στοιχεία της κρίσης που σοβεί αλλά και διακρίνονται διαστάσεις που αυτή μπορεί να λάβει στο μέλλον: το ζήτημα με την εφημερίδα «Μακεδονία», ένα φύλλο με εξαιρετικό ιστορικό βάρος όχι μόνο για τη Βόρεια Ελλάδα αλλά και για τη χώρα εν γένει.
Συνεχόμενη καθυστέρηση της τάξεως του ενός έως δύο μηνών στην καταβολή της μισθοδοσίας, μη καταβολή των αναδρομικών που δικαιούνται οι εργαζόμενοι, ελλιπής τήρηση της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, συσσώρευση χρεών στα ασφαλιστικά ταμεία, ανυπαρξία σαφούς διευθυντικού σχήματος, «τιμωρίες» συντακτών για κείμενά τους, ακόμη και απόπειρες λογοκρισίας, παρακράτηση χρημάτων που αναλογούν σε ώρες στάσεων εργασίας –ενέργεια πρωτοφανής στον χώρο του Τύπου, που δεν βοηθά στην εργασιακή ειρήνη– συνθέτουν την κατάσταση την οποία η Ε.Σ.Η.Ε.Μ-Θ. προσπαθεί πάση δυνάμει να ανατρέψει, προσκρούοντας κάθε φορά στην αδιαλλαξία της διοίκησης. Αδιαλλαξία που γνώρισε την κορύφωσή της με τη διακοπή λειτουργίας του Γραφείου Αθήνας της εφημερίδας «Μακεδονία», ενέργεια που όχι μόνο άφησε ανέργους πολυάριθμους συναδέλφους, αλλά, επιπλέον, εγείρει κρίσιμα ερωτήματα για το μέλλον των ανταποκριτικών γραφείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη όσο και δεοντολογικά ζητήματα που προκύπτουν από την απαίτηση των εργοδοτών να παρουσιάζουν οι δημοσιογράφοι ως ρεπορτάζ διασκευασμένα κείμενα ειδησεογραφικών πρακτορείων.
Η περίπτωση της εφημερίδας «Μακεδονία», την οποία το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Μακεδονίας–Θράκης σας παρακαλεί να λάβετε σοβαρά υπόψη σας, δίνει έκτυπα το στίγμα του φαινομένου που πρέπει η πολιτεία, σε συνεργασία με τους δημοσιογράφους, να αποτρέψει. Επιμέρους εκδηλώσεις του άλλωστε παρατηρούνται και σε άλλες εφημερίδες της Θεσσαλονίκης, με ενέργειες που αποβλέπουν στην περιστολή των αποδοχών των δημοσιογράφων και με ελλιπή εφαρμογή των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας.
Ανάλογο καθεστώς ανασφάλειας χαρακτηρίζει το πεδίο του Περιφερειακού Τύπου, το οποίο μάλιστα εντείνεται όσο παραμένει σε εκκρεμότητα το σχετικό Σχέδιο Νόμου που προτίθεται να καταθέσει η κυβέρνηση στη Βουλή. Η Ε.Σ.Η.Ε.Μ.-Θ. επαναλαμβάνει την πάγια θέση της ότι βασικό ζητούμενο του συγκεκριμένου νομοσχεδίου δεν πρέπει να είναι η τακτοποίηση εκκρεμοτήτων υπέρ των ιδιοκτητών τοπικών φύλλων, αλλά η ενίσχυση της θέσης των συναδέλφων, ως προϋπόθεση για την αναβάθμιση και τη δημιουργία ανταγωνιστικών εφημερίδων στην περιφέρεια.
H Ε.Σ.Η.Ε.Μ.-Θ. στηρίζει ανεπιφύλακτα το πλαίσιο προτάσεων που έχει καταθέσει η ΠΟΕΣΥ και θεωρεί απολύτως αναγκαίο να αποτυπωθούν στο σχετικό Σχέδιο Νόμου, επιμένοντας να υπάρχουν και σαφείς εγγυήσεις για τη βιωσιμότητα των εκδοτικών επιχειρήσεων. Μόνον έτσι θα διασφαλιστεί το εργασιακό καθεστώς των δημοσιογράφων που αναλαμβάνουν το δύσκολο έργο της ενημέρωσης σε περιοχές ευαίσθητες και με συνθήκες εκ προοιμίου δυσκολότερες σε σχέση με αυτές του κέντρου.
Στο πεδίο της ΕΡΤ εκκίνησε μια σημαντική εξέλιξη, η οποία όμως δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Μολονότι οι δικές σας δεσμεύσεις, όπως και οι δεσμεύσεις συναρμόδιων παραγόντων, ότι η μετατροπή των συμβάσεων έργου σε συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου θα αφορά το σύνολο των εργαζομένων στην ΕΡΤ και τους περιφερειακούς σταθμούς της ΕΡΑ, ανταποκρίνονται στο πάγιο αίτημά μας, το γεγονός ότι η σχετική διαδικασία μένει ακόμη σε εκκρεμότητα είναι ζήτημα που προβληματίζει τους εργαζόμενους στον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα. Σας παρακαλούμε λοιπόν να μεριμνήσετε ώστε να μην υπάρξει καμία περαιτέρω καθυστέρηση στην οριστική ρύθμιση του θέματος, αλλά και να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των συναδέλφων που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις ώστε να ενταχθούν στο νέο εργασιακό καθεστώς. Καμία σύμβαση δημοσιογράφου δεν πρέπει να διακοπεί και καμία βλαπτική μεταβολή σε όρους εργασίας δεν πρέπει να υπάρξει. Επιπλέον, πρέπει να ληφθεί μέριμνα για το ύψος των αμοιβών των δημοσιογράφων, που σε πολλές περιπτώσεις, κυρίως συναδέλφων που εργάζονται σε περιφερειακούς σταθμούς της ΕΡΑ, αλλά και στην ΕΡΤ 3, παραμένει εξαιρετικά χαμηλό.
Σημαντικά προβλήματα υπάρχουν επίσης στα ιδιωτικά ραδιοτηλεοπτικά μέσα της Θεσσαλονίκης και της Περιφέρειας, όσον αφορά στα ωράρια, τις συνθήκες εργασίας και τις αμοιβές, που σε πολλές περιπτώσεις είναι ελάχιστες. Επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις περιορίστηκαν οι θέσεις εργασίας για τους δημοσιογράφους, αφού ραδιοφωνικοί σταθμοί μετατράπηκαν από ενημερωτικοί σε μουσικοί. Η Ε.Σ.Η.Ε.Μ.-Θ. αναμένει την παρέμβαση του Εθνικού Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα αυτό.
Σε αυτήν την κατεύθυνση, η Ε.Σ.Η.Ε.Μ.-Θ. επισημαίνει την ανάγκη να λειτουργήσουν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί που θα περιορίζουν φαινόμενα εργοδοτικής αυθαιρεσίας ή, ακόμη καλύτερα, θα τα προλαμβάνουν εν τη γενέσει τους. Ως γενική αρχή, είναι απολύτως αναγκαία η παροχή εγγυήσεων υπέρ των δημοσιογράφων ως προϋπόθεση για την ίδρυση κάθε εφημερίδας ή για την αδειοδότηση κάθε ραδιοτηλεοπτικού σταθμού. Εγγυήσεων που θα μπορούσαν να επεκτείνονται ως τη συγκρότηση ειδικού ταμείου διασφάλισης των εργαζομένων, το οποίο θα καλύπτει πλήρως τις απαιτήσεις τους σε περίπτωση διακοπής λειτουργίας της επιχείρησης.
Απόφασή μας είναι επίσης να υπάρξει αυστηρή παρακολούθηση της πλήρους τήρησης και εφαρμογής των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας από τους εργοδότες.
Ζήτημα παράπλευρο, αλλά εξαιρετικά σημαντικό, καθώς η πράξη δείχνει ότι συχνά χρησιμοποιείται από τους εργοδότες ως απειλή έναντι δημοσιογράφων, είναι αυτό της αστικής αποζημίωσης επί προσβολής της προσωπικότητας δια του Τύπου. Το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο έχει επιτρέψει τη δημιουργία μιας βιομηχανίας αγωγών που πλήττει την ίδια την ελευθεροτυπία. Οι Ενώσεις Συντακτών, όπως γνωρίζετε, έχουν ετοιμάσει ολοκληρωμένη πρόταση-τροπολογία ώστε να ρυθμιστεί το ζήτημα, και παρακαλούμε για τις σχετικές ενέργειές σας.
Κύριε Υπουργέ,
Το σύνολο του δημοσιογραφικού κόσμου καλείται να ασκήσει το έργο του υπό συνθήκες μια διαρκούς επίθεσης, που εκδηλώνεται με μαζικές απολύσεις, απόπειρες περιστολής των εργασιακών δικαιωμάτων του και πολιορκία των ασφαλιστικών του ταμείων. Σε αυτά τα φαινόμενα οι δημοσιογράφοι απαντούν με το έργο τους. Χρέος της πολιτείας είναι να μεριμνήσει με κάθε τρόπο για την προστασία τους. Σε αυτήν την κατεύθυνση έχουμε την ελπίδα ότι θα βοηθήσετε με όλες σας τις δυνάμεις, χωρίς να παραβλέπουμε το μέχρι στιγμής ενδιαφέρον σας για τη δημοσιογραφική οικογένεια, από την οποία προέρχεστε, και εκφράζοντας τις ευχαριστίες μας για την ως τώρα κατανόησή σας.